Noktalama Kuralları nelerdir? Noktalama İşaretleri hakkında bilmen gerekenler ve soru çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları burada!Yazılı anlatımda; duygu ve düşünceleri doğru anlaşılacak biçimde aktarmaya, okumayı kolaylaştırmaya yarayan işaretlerdir. Başlıcaları şunlardır:
Noktalama İşaretleri
1. Nokta (.)
Cümle sonlarına konur.
Ali eve geldi.
Kısaltmaların sonuna konur.
Dr. (doktor), Prof. (profesör), Doç. (doçent)
Saat ve dakika belirten sayılar arasına konur.
Sınav 10.00'da başlayacak.
Tarihlerin yazılışında gün, ay, yıl belirten sayılar arasına nokta konur.
Okulumuz 07.09.2005’de açıldı.
Sıra bildiren sayıların sonuna konur.
11. sınıf (on birinci sınıf)
2. Virgül (,)
Görevdeş kelime ve kelime öbeklerinin arasına konur: Yanınıza kalem, silgi, traş alın.
Sıralı cümlelerin arasına konur: Rüzgar gittikçe hızlandı, kar yağışı tipiye döndü.
Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş öğelerden sonra konur: Adam, belki de ömründe ilk defa takım elbise giymenin heyecanıyla kendisine uzun uzun baktı.
Ara söz ya da ara cümlelerin başına ve sonuna konur: Bu konuyu, sizin de düşündüğünüz gibi, bilmiyorum.
Yinelenen sözcükler arasına konur: Bu mapusta günleri say, say, say bitmez.
Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur: İyi dostu olanın aynaya ihtiyacı yoktur, der.
Anlam karışıklığını önlemek amacıyla kimi sözcüklerden sonra konur: Bu, dünyanın kaç bucak olduğunu gösterir.
Kabul, ret ve teşvik bildiren sözcüklerin sonuna konur: Tamam, senin dediğin gibi olsun.
Hitap ve ünlem bildiren sözcüklerin sonuna konur: Sevgili Günlük,
3.Soru İşareti ( ? )
Soru anlamı taşıyan cümle ve sözcüklerin sonuna soru işareti konur.
Volkanokula gitti mi?
Hatırlanmayan, doğruluğundan şüphe edilen ifadeleri belirtmek için kullanılır.
Fuzulî, Bağdat’ta (?) doğmuştur.
4.Ünlem İşareti (!)
Ünlem bildiren sözcüklerin ve cümlelerin sonuna konur.
Eyvah, geç kaldık!Bir söze inanılmadığını göstermek için, ayraç içinde sözün yanında kullanılır.
Okulda çok başarılı (!) bir öğrenciymiş.5. İki Nokta (:)
Açıklanacak bir söz veya cümlenin sonuna konur: Herkes oradaydı: komşular, esnaf, arkadaşlar…
Örneklerden önce konur: Milli edebiyat akımını sanatçılarının bir kısmını sıralayalım: Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Halide Edip Adıvar…
Edebi eserlerde konuşma bölümünden önceli ifadenin sonuna konur.
Matematikte bölme işareti yerine konur: 30:3=10
6. Üç Nokta (…)
Bitmemiş cümlelerin sonuna konur: Öyle ağır şeyler söyledi ki…
Bitmemiş örneklerin sonuna konur: Köy meydanı insan kaynıyordu: kızlar, yaşlılar, sakatlar…
Söylenmek istenmeyen bir sözün yerine konur: Bu … adam bir zamanlar benim yanımda çalışırdı.
Alıntılarda atlanan kısımları belirtmek için kullanılır: … derken ürpertici bir ses duyuldu …
Ünlem ve seslenmelerde anlamı pekiştirmek için konur: Koca Ali… Koca Ali, be!
7. Kesme işareti ( ‘ )
Özel adlara eklenen çekim eklerini ayırmak için kesme işareti kullanılır.
Ahmet’in dedesi Antalya’ya gidecekmiş.
Kısaltmalara ve sayılara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılır.
Saat 17.50’de dersimiz bitiyor.
Bir harf ya da eke getirilen ekler, kesme işareti ile ayrılır.
Alfabemizdeki harfleri A’dan Z’ye sayabilirim.
8. Tırnak işareti ( ” ” )
Başka bir kişiden ya da yazıdan alınan sözler tırnak işareti içinde yazılır.
Adam: “Bir gün beni anlayacaksın.” dedi.
Yazıda geçen kitap, dergi, şiir adları tırnak işareti içinde yazılır.
Orhan Veli Kanık’ın “Dalgacı Mahmut” şiirini okudunuz mu?
Cümlede özellikle belirtilmek istenen sözler, tırnak işareti içinde yazılır.
Bir insanın en büyük ihtiyacı “sevgi” dir.
9. Kısa Çizgi ( – )
Satıra sığmayan sözcükler, devamı olduğunu belirtmek için kısa çizgiyle ayrılır.
……. kitap-
lık
Sözcükleri hecelerine ayırırken heceler arasına kısa çizgi konur.
öğrencilerim, öğ-ren-ci-le-rim.
Bir başlangıcı ve sonu belirten sayılar arasına kısa çizgi konur.
1. Dünya savaşı 1014-1918 yılları arasında olmuştur.
Birbirleriyle ilişkili devlet, ulus, kurum, yer, bölüm adları arasına kısa çizgi konur.
Ankara – Eskişehir arası iki saat sürüyor.
10. Noktalı Virgül ( ; )
Virgülle ayrılmış farklı görevdeki sözcük ya da sözcük öbeklerini ayırmak için kullanılır.
Eylül, ekim, kasım sonbahar; aralık, ocak, şubat kış mevsimi aylarıdır.
Sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır.
Annem, babam ve kardeşim dışarı çıktı; yemek yiyip geldi.
11. Yay Ayraç ( )
Cümlede herhangi bir sözcük ya da durumla ilgili yapılan açıklamalar yay ayraç içinde yazılır. (yay ayraca parantez de denir.)
Atatürk Samsun’a gittiğinde (19 Mayıs 1919) otuz sekiz yaşındaydı.
Tiyatro eserlerinde, konuşacak kişinin durumunu, hareketlerini belirtmek için yapılan açıklamalar yay ayraç içine yazılır.
Dede, torunlarım güzel yavrularım! (Sahnenin ortasına oturur.) Ne çok özledim sizi.
Bugün sizler için Noktalama İşaretleri konusu küçük notlarla paylaştık daha fazlası içim web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
Hiç yorum yok